- YÖRESEL MANİLER

----Ardahan----

ARDAHAN YÖRESİNE AİT MANÎLER

Mani, çok derin anlam taşıyan az sayıda kelime ve mısradan meydana gelen şiirlerdir. Maniler eğlencelerde, sevgililer arasında, haberleşmelerde, törenlerde öğüt ve ders vermek amacıyla çok sık olarak kullanılan bir iletişim aracı olmuştur.
Halk arasında mani söylemek için "Mani Yakmak, Mani Düzmek, Mani Atmak" deyimleri kullanılır.

ARDAHAN YÖRESİNDE SÖYLENEN MANİLER

Tandır yaptım terledim Çıktım seyran eyledim Dediler yarin gelir Koçu kurban eyledim	Kalenin dibi çarşı Dükkanlar karşı karşı Sen oradan çık ben buradan Dosta düşmana karşı
Başındaki papağıdır Dünya yeşil yapraktır Gel sarılağ sevdiğim Ağır evvel topraktır	Eteğimin pilesi Yandandır eklemesi Yardan umudum olsa Kolaydır beklemesi
Odasında halıyım Kıymetli pahalıyım Dostum düşmanım bilsin Ben yarimin malıyım	Entarim yandan yandan Seni severim candan Keşke sevmez olsaydım Tez usandım bu candan
Mani maniyi açar Manide kaldım naçar Kırılsın on parmağım Yarsız yorganı açar	Bağa gel bostana gel Gülünü destele gel Eğer anan koymazsa Yalandan hastalan gel
Yük üstünde durayım Seni kimden sorayım Boş mektubu ne edem Gel yüzünü göreyim	Başındaki yazmanın Dalı var çiçeği yok Sanma ki ben geçerim Senden geçeceğim yok
Sabah açıla yarim Atın Kamçıla yarim Bir mektup yaz yolla Göynüm açıla yarim	Mendilim karelidir Yüreğim yaralıdır Gel geç kapım önünden Koy desinler yaridir
Dut yedim duttu meni Sevdam yürüttü meni Bu ne zalim yar idi Gitti unuttu beni	Pencereden bakıyor Bana şeker atıyor Sanki benim yarim yok Bana calim satıyor
Karpuz kestim sulandı Yedim midem bulandı Çirkinlerden birisi Hep peşime dolandı	Mavi yelek giyemedim Al yeşil giyemedim Eller aldı yarimi Ben yarim diyemedim
Dama çıkmış bir güzel Damın etrafın gezer Senin sevdiğin yarin Benden neresi güzel	Manide mestim oğlan Küçükten dostum oğlan İşittim evlenmişsin Ben senden küstüm oğlan
Gökte yıldız ellidir Ellisi de bellidir Gizli sevda çekenler Gözlerinden bellidir	Pınara keçi geldi El attım saçı geldi Öyle bir uyku bastı Zannettim elçi geldi
Mani maniye geldim Kaymak yemeye geldim Kaymakta gözüm yok Yari görmeye geldim	Kaynanasan tazı değilsen Sanduğ talaşı kazı değilsen Kuyruğun bula yat yerinde Sen ki gelinden razı değilsen
Tekne dolu yumurta Ana beni unutma Unutursan tez unut Gözyaşını kurutma	Halıyı koydu yüke Yedi kat büke büke Beni sana kim verir Alnı dik burnu yeke
Tavuğum tara çıktı Buduı da yana çıktı Dediler yarin gelmiş O da yalana çıktı	Yüzük attım çayıra Soyha düştü bayıra Yığılın konu komşu İşimiz döndü bayıra
Ocakta saç alıştı Ay buluta kavuştu Bu ay mevlit ayıdır Sevdalılar kavuştu	Samanlıkta serçeler Ayağında nalçalar, Gündüz gelme gece gel Fino seni parçalar.
Kapı kapı kanatlı Kapıdan geçti on atlı Ben yarimi tanırım Uzun boylu kıratlı	Kara h ergin içinde Kara çızma kıçında Sağ olsun da sallansın Ardahan'ın içinde.

GELİNE KINA YAKILIRKEN SÖYLENEN MANİLER

Kınayı getir anam Parmağın batır anam Bu akşam misafir al Koynunda yatır anam	Gül ektim gül bitirdim Dalına bülbül getirdim Eller yaylaya çıkarken Ben gülümü yitirdi
Mendilim dalda kaldı Gözlerim yolda kaldı Yıkıl ası z yaylalar Sevdiğim yolda kaldı	Nehir olup akayım Ateş olup yakayım Aç yüzünü sevdiğim Doya doya bakayım
Ay güneyler güneyler Güneyler odun eyler Senin orda duruşun Beni burda kül eyler	Al elmamı soyayım Baş ucuma koyayım Anam ben gurbetteyim Sana nasıl doyayım